UV là một loại ánh sáng được toả từ Mặt trời với tên gọi khoa học là tia tử ngoại hay tia cực tím. Cụm từ “cực tím” có nghĩa là loại ánh sáng này có bước sóng vượt ngoài ngưỡng bước sóng ánh sáng mà con người có thể nhìn thấy được.
Đèn UV có khả năng khử trùng trong môi trường không khí, mang lại nhiều lợi ích cho con người
Đối với nhiều người, tia cực tím được biết đến là một loại ánh sáng gây hại, chúng có thể gây ra các vấn đề về mắt, da khi tiếp xúc trực tiếp, ở tần suất lớn, trong một khoảng thời gian dài. Nhưng đây cũng là lý do giải thích tạo sao UV được ứng dụng với mục đích khử trùng bề mặt, môi trường không khí.Nguyên lý khử trùng không khí của đèn cực tímTia cực tím loại bỏ các vi sinh vật gây hại trong môi trường bằng cách phá hủy và thay đổi cấu trúc DNA (axit deoxyribonucleic) của chúng. Vì vậy, khi ánh sáng UV chiếu đến vị trí không gian nào, vi sinh vật trong phạm vi bị chiếu tới đều bị tiêu diệt ngay lập tức, không thể sinh sôi và phát triển. Ánh sáng tia UV-C mang đến hiệu quả khử trùng cao hơn do DNA của vi sinh vật dễ bị hấp thụ bởi bước sóng ánh sáng ngắn, đặc biệt là tia cực tím khoảng 253,7 nm.Đèn UV diệt khuẩn bằng cách tác động lên DNA của vi trùng, khiến chúng bị tiêu diệt tận gốc
Đèn diệt khuẩn bằng tia cực tím thường hoạt động với 2 bước sóng ánh sáng chính là 254nm và 185nm. Tia cực tím 254 nm tiêu diệt vi khuẩn bằng cách chiếu xạ DNA của vi sinh vật. Tia tử ngoại có bước sóng 185nm có thể biến đổi O2 thành O3 (ozon) trong không khí. Tương tự như UV, Ozone có tác dụng khử khuẩn tốt nhờ đặc tính oxy hóa mạnh.Một nhược điểm của ánh sáng UV là chúng chỉ tác động đến vi sinh vật nằm trên bề mặt ánh sáng có thể tiếp cận đến, vi khuẩn nằm ở góc khuất, không có ánh sáng hoàn toàn bị tiêu diệt. Do đó, khi bổ sung thêm ozone trong môi trường, hiệu quả khử trùng được nâng lên.Khử trùng bằng tia cực tím là một phương pháp khử trùng vật lý thuần túy, có ưu điểm là đơn giản và thuận tiện, phổ rộng và hiệu quả, không gây ô nhiễm thứ cấp, quản lý và tự động hóa thuận tiện. Với sự ra đời của nhiều kiểu dáng mới khác nhau của đèn tia cực tím, phạm vi ứng dụng của việc khử trùng bằng tia cực tím ngày càng được mở rộng, đặc biệt là khi đại dịch COVID-19 có xu hướng lây lan mạnh, ở mức độ nghiêm trọng.Ánh sáng UV tác động đến tất cả các vi sinh vật tồn tại trên bề mặt mà chúng chiếu tới
Ứng dụng thực tế của đèn UVViệc sử dụng ánh sáng UV bao gồm một loạt các ứng dụng trong các cơ sở thương mại, công nghiệp và chăm sóc sức khỏe:Khử trùng không khíUVC được sử dụng trong hệ thống khử trùng không khí bao gồm hệ thống chiếu xạ diệt khuẩn bằng tia cực tím (UVGI) trong phòng và cũng có thể được đặt trong hệ thống HVAC để khử trùng không khí khi nó chạy qua hệ thống HVAC đồng thời ngăn ngừa nấm mốc trên cuộn dây làm mát.Hệ thống khử trùng không khí bằng tia cực tím có thể được sử dụng ở mọi nơi và đặc biệt hữu ích ở những nơi công cộng như bệnh viện, trường học, thư viện, sân bay và bất cứ nơi nào có người tụ tập với hệ thống thông gió hạn chế.Khử trùng không khí bằng tia cực tím rất quan trọng và các bệnh viện để cải thiện sức khỏe của những người bị bệnh hô hấp như hen suyễn và ngăn ngừa sự lây lan của các bệnh nhiễm trùng mắc phải tại bệnh viện.Xử lý nướcĐèn UV cũng cung cấp một cách an toàn, hiệu quả để xử lý nước mà không cần sử dụng các hóa chất độc hại gây ô nhiễm sông, đại dương và các vùng nước khác. Đèn UV được sử dụng hiệu quả về mặt chi phí để lọc nước trong xử lý nước, nước thải, nước uống, nước xử lý công nghiệp và thương mại, hồ bơi và spa, nuôi trồng thủy sản và các ứng dụng khoa học đời sống.Khử trùng bề mặtKhử trùng bề mặt bằng tia UV có hiệu quả cao như một công cụ có giá trị trong nhiều ngành công nghiệp và môi trường. Bệnh viện sử dụng tia cực tím khử trùng để khử trùng dụng cụ phẫu thuật trong phòng bệnh. Khử trùng bề mặt rất quan trọng trong các nhà hàng và bếp ăn thương mại cũng như những nơi công cộng như sân bay, bến xe và hệ thống giao thông công cộng. Đèn UV cải thiện đáng kể môi trường vô trùng trong bệnh viện và giúp ngăn ngừa dịch bệnh lây lan.Đèn UV được sử đụng để khử trùng khẩu trang y tế
Công nghiệp thực phẩmĐèn UV diệt khuẩn mang lại nhiều lợi ích cho ngành công nghiệp thực phẩm và nhà hàng, với chiếu xạ thực phẩm là một phương pháp xử lý thực phẩm an toàn và hiệu quả cao đã được FDA chấp thuận. Chiếu xạ thực phẩm giúp ngăn ngừa hư hỏng sớm các loại thực phẩm khác nhau, kéo dài thời hạn sử dụng, bảo toàn giá trị dinh dưỡng và giúp loại bỏ các bệnh do thực phẩm như E. coli và salmonella. Đèn UVC có thể ngăn chặn vi rút tích tụ trên bề mặt chuẩn bị thực phẩm và trong khu vực ăn uống và nhà hàng. Đèn UV diệt khuẩn mang lại nhiều lợi ích cho ngành công nghiệp thực phẩm nhà hàng và có thể được sử dụng trong các ứng dụng nước, không khí và bề mặt.Một số công dụng phổ biến khác của tia UV bao gồm:- Chiếu sáng: Một trong những lợi ích thiết yếu mà đèn Uv mang đến cho con người là chiếu sáng. So với các loại đèn chiếu sáng khác được bày bán trên thị trường, đèn UV được đánh giá cao bởi khả năng tiết kiệm năng lượng. Cùng với khả năng khử trùng của mình, vai trò của đèn UV trong các ngành công nghiệp như: sản xuất, sản xuất phòng sạch, kiểm tra chất lượng ngày càng trở nên quan trọng.
- Đèn nền: Đèn UV cung cấp đèn nền cho ngành công nghiệp điện tử hàng không và hàng không vũ trụ, cung cấp ánh sáng đáng tin cậy trong cabin máy bay và buồng lái. Đáp ứng nhu cầu này, đèn UV chất lượng cao được thiết kế để chiếu sáng nền được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp khắt khe, bao gồm cả tàu con thoi của NASA.
- Cải thiện chất lượng sơn: Được sử dụng trong nhiều ứng dụng sản xuất, đèn UV để bảo dưỡng mực, lớp phủ và lớp hoàn thiện. Chất kết dính, vecni và sơn mài được xử lý bằng đèn UV bền hơn và tồn tại lâu hơn trong các môi trường khắt khe như các ứng dụng công nghiệp, ô tô và hàng không vũ trụ.
- Ngành thuộc da: Đèn UV là công cụ giúp cải thiện hiệu suất và độ an toàn cho da, trở thành công nghệ cốt lõi trong các tiệm thuộc da.
- Điều trị bệnh: Đèn UV cung cấp nhiều lợi ích y tế cho một loạt các bệnh như bệnh ngoài da bao gồm mụn trứng cá, vàng da, bệnh vẩy nến, bệnh chàm và các bệnh khác như trầm cảm theo mùa.