Chuyên mục hỏi đáp: Đèn UV và những điều lưu ý khi sử dụng (Nguồn: https://www.fda.gov)

Câu hỏi 1: Đèn UVC có thể vô hiệu hóa coronavirus SARS-CoV-2 không?

Trả lời: Bức xạ UVC là một loại ánh sáng có khả năng khử trùng đ cho không khí, nước và các bề mặt không xốp. Bức xạ UVC đã được sử dụng hiệu quả trong nhiều thập kỷ để giảm sự lây lan của vi khuẩn, chẳng hạn như bệnh lao. Vì lý do này, đèn UVC thường được gọi là đèn “diệt khuẩn”.

Bức xạ UVC đã được chứng minh là phá hủy lớp phủ protein bên ngoài của SARS-Coronavirus, một loại virus khác với virus SARS-CoV-2 hiện tại. Sự phá hủy cuối cùng dẫn đến sự bất hoạt của vi rút. Đối với virus corona, các nhà khoa học cũng đa nghiên cứu và chứng minh khả năng bất hoạt. Nhưng, hiệu quả khử trùng đến đâu còn phụ thuộc vào đặc tính của virus, môi trường cũng như thời gian và cường độ ánh sáng.

Bức xạ UVC chỉ có thể bất hoạt vi rút nếu vi rút tiếp xúc trực tiếp với bức xạ. Do đó, việc khử hoạt tính của vi rút trên bề mặt có thể không hiệu quả do sự ngăn chặn bức xạ tia cực tím bởi các yếu tố khác trong môi trường, chẳng hạn như bụi, hoặc các chất gây ô nhiễm khác như dịch cơ thể.

Nhiều loại đèn UVC được bán để sử dụng trong gia đình có cường độ ánh sáng, do đó, có thể mất nhiều thời gian hơn để tiếp xúc với một diện tích bề mặt nhất định để có khả năng khử hoạt tính hiệu quả của vi khuẩn hoặc vi rút.

Bức xạ UVC thường được sử dụng bên trong các ống dẫn khí để khử trùng không khí. Đây là cách an toàn nhất để sử dụng bức xạ UVC vì UVC tiếp xúc trực tiếp với da hoặc mắt người có thể gây thương tích và việc lắp đặt UVC trong ống dẫn khí sẽ ít gây ra phơi nhiễm cho da và mắt. Đã có báo cáo về bỏng da và mắt do lắp đặt đèn UVC không đúng cách trong các phòng mà con người có thể ở.

Câu hỏi 2: Bức xạ UVB hoặc UVA có thể bất hoạt coronavirus SARS-CoV-2 không?

Trả lời: Bức xạ UVB và UVA dự kiến ​​sẽ kém hiệu quả hơn bức xạ UVC trong việc bất hoạt coronavirus SARS-CoV-2.

Có một số bằng chứng cho thấy bức xạ UVB có hiệu quả trong việc bất hoạt các virus SARS khác (không phải SARS-CoV-2). Tuy nhiên, nó kém hiệu quả hơn tia UVC và nguy hiểm hơn đối với con người so với bức xạ UVC vì bức xạ UVB có thể xâm nhập sâu hơn vào da và mắt. UVB được biết là gây tổn thương DNA và là một yếu tố nguy cơ phát triển ung thư da và đục thủy tinh thể.

Bức xạ UVA ít nguy hiểm hơn bức xạ UVB nhưng cũng kém hiệu quả hơn so với bức xạ UVB hoặc UVC trong việc bất hoạt các vi rút SARS. UVA cũng liên quan đến lão hóa da và nguy cơ ung thư da.

Câu hỏi 3: Sử dụng đèn UVC cho mục đích khử trùng tại nhà, có an toàn không không?

Trả lời: Hiệu quả của đèn UVC đối việc khử trùng không khí là có. Tuy nhiên, với những tác dụng phụ mà chúng có thể gây ra, người dùng cần cân nhắc, biết sử dụng đúng cách.

Đèn UVC được sử dụng cho mục đích khử trùng có thể tiềm ẩn những rủi ro về sức khỏe và an toàn tùy thuộc vào bước sóng UVC, liều lượng và thời gian tiếp xúc với bức xạ. Rủi ro có thể tăng lên nếu thiết bị không được lắp đặt đúng cách hoặc được sử dụng bởi những người chưa được đào tạo.

Việc da và mắt tiếp xúc trực tiếp với bức xạ UVC từ một số đèn UVC có thể gây ra các phản ứng đau mắt và bỏng da. Do đó,một trong những khuyến cáo hàng đầu mà các nhà sản xuất đưa ra với người dùng đó lầ không bao giờ nhìn trực tiếp vào nguồn đèn UVC, dù chỉ trong thời gian ngắn. N

Một số đèn UVC tạo ra ôzôn. Hít phải khí ôzôn có thể gây khó chịu cho đường thở mặc dù sự xuất hiện của chất khí này giúp tăng cường hiệu quả khử trùng trong môi trường.

UVC có thể làm suy giảm một số vật liệu, chẳng hạn như nhựa, polyme và dệt nhuộm.

Một số đèn UVC có chứa thủy ngân. Vì thủy ngân độc hại ngay cả với một lượng nhỏ, nên cần hết sức thận trọng khi làm sạch đèn bị vỡ và vứt bỏ đèn.

Câu hỏi 4: Có phải tất cả các loại đèn tạo ra bức xạ UVC đều giống nhau không?

Trả lời: Không phải tất cả các loại đèn UVC đều giống nhau. Đèn có thể phát ra các bước sóng UVC 254 nm hoặc 222 nm hoặc các bước sóng ngắn hơn. Một số loại đèn cũng phát ra bức xạ hồng ngoại và nhìn thấy được. Các bước sóng do đèn phát ra có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của đèn trong việc khử hoạt tính của vi rút và có thể ảnh hưởng đến các rủi ro về sức khỏe và an toàn liên quan đến đèn.

Câu hỏi 5: Các loại đèn khác nhau có thể tạo ra bức xạ UVC là gì?

Trả lời: Cớ sự khác nhau giữa các loại đèn khi tạo ra bức xạ UV:

• Đèn thủy ngân áp suất thấp: Trước đây, loại đèn phổ biến nhất được sử dụng để tạo ra bức xạ UVC là đèn thủy ngân áp suất thấp, có phát xạ chính (> 90%) ở bước sóng 254 nm. Các bước sóng khác cũng được tạo ra bởi loại đèn này. Có những loại đèn khác có thể phát ra một loạt các bước sóng UV, nhưng cũng phát ra bức xạ hồng ngoại và nhìn thấy được.
• Đèn Excimer hoặc đèn Far-UVC: Loại đèn, được gọi là “đèn excimer”, với phát xạ cực đại khoảng 222 nm.
• Đèn xenon xung: Những loại đèn này, phát ra xung ngắn của ánh sáng phổ rộng (bao gồm tia UV, ánh sáng nhìn thấy và tia hồng ngoại) đã được lọc để phát ra bức xạ chủ yếu là UVC và đôi khi được sử dụng trong các môi trường bệnh viện để xử lý bề mặt môi trường trong phòng mổ hoặc các không gian khác. Chúng thường được sử dụng khi không có con người chiếm dụng không gian.
• Điốt phát quang (đèn LED): Điốt phát quang (đèn LED) tạo ra bức xạ UV cũng đang trở nên phổ biến hơn. Thông thường, đèn LED phát ra dải bức xạ có bước sóng rất hẹp ở 265 nm, 273 nm và 280 nm. Một ưu điểm của đèn LED so với đèn thủy ngân áp suất thấp là chúng không chứa thủy ngân. Tuy nhiên, diện tích bề mặt nhỏ và tính định hướng cao hơn của đèn LED có thể khiến chúng kém hiệu quả hơn đối với các ứng dụng diệt khuẩn.