Sự khác biệt giữa tia cực tím UVA, UVB là gì? Ánh sáng nào nguy hiểm hơn?

UVA, UVB, UVC đều là các dạng tia cực tím xuất hiện tự nhiên, nhưng chúng không được tạo ra như nhau. Có sự khác biệt về bước sóng cũng như mức độ ảnh hưởng của chúng đối với Trái đất và con người. Bài viết này sẽ cùng bạn đọc thảo luận một cách chi tiết về các loại tia cực tím cũng như sự ảnh hưởng của chúng.

UVC

UVC là bước sóng ngắn nhất trong ba dạng UV. Bước sóng càng ngắn, bức xạ UV càng có hại. Tuy nhiên, UVC không thể xuyên qua bầu khí quyển của trái đất. Vì vậy, mặc dù UVC là nguy hiểm nhất vì nó có bước sóng ngắn nhất, nhưng nó không phải là nguy cơ đối với một người bình thường vì sự phát xạ UVC tự nhiên của mặt trời không xuyên qua da. UVC được hấp thụ hoàn toàn bởi tầng ôzôn.

Điều này không có nghĩa là UVC không nguy hiểm. Mặc dù UVC tự nhiên không xâm nhập vào bầu khí quyển của trái đất, nhưng các nguồn bức xạ UVC vô cơ vẫn tồn tại và rất nguy hiểm nếu không được sử dụng đúng cách. Vì vậy, những người cần quan tâm đến bức xạ UVC là những người làm việc với các nguồn UVC nhân tạo này như mỏ hàn, đèn thủy ngân.

UVC được sử dụng để khử trùng đồ dùng

UVB

UVB là bước sóng ngắn thứ hai và là thủ phạm chính gây cháy nắng. Nó hầu hết bị hấp thụ bởi tầng ôzôn nhưng vẫn đi qua được (khoảng 5% có khả năng chiếu xạ xuống trái đất). UV-B gây hại cho lớp trên cùng (biểu bì) của da chỉ sau 15 phút tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Tia UVB mạnh hay yếu hơn tùy thuộc vào thời gian trong ngày và theo mùa. Có một mối liên hệ chặt chẽ giữa tia UVB và ung thư da. Tia UVB làm lão hóa da theo thời gian.

Tia UVA

UVA là bước sóng dài nhất, xuyên qua sâu nhất (lên tới 95%) đến trái đất. Đây là nguyên nhân gây lão hóa da, như các đốm và nếp nhăn, vì nó đi sâu vào các lớp da (đến tận lớp hạ bì). Tia UVA có thể làm rám nắng da ngay lập tức và dường như có liên quan đến ung thư. Tia UVA, không giống như những tia khác, xuyên qua tầng O3 và mây, gây hại vào những ngày u ám hoặc qua kính chắn gió.

UVA và UVB gây ra các tác dụng không mong muốn đối với da và mắt

Ánh sáng Uv nào nguy hiểm nhất?

Mỗi ánh sáng khác nhau có bước sóng và sự tiếp cận đến trái đất là khác nhau. Vì vậy, việc khẳng định ánh sáng Uv nào nguy hiểm nhất dường như không có câu trả lời. Mặc dù, sự tiếp xúc với UVC nguy hiểm nhưng chúng lại không thể tiếp cận đến con người.

Nếu chúng ta chọn loại ánh sáng nguy hiểm nhất dựa trên mức độ tiếp xúc, thì tia UVA là tiền đề cho sự nguy hiểm. Nó chiếm gần như tất cả sự tiếp xúc với tia cực tím vì nó hầu như không bị khí quyển trái đất chặn lại. Điều đó nói rằng, nó cũng là bước sóng ngắn nhất và không được cho là gây ra nhiều tác hại lâu dài như tia UVB từ mặt trời.

UVC nhân tạo

Tất cả các dạng bức xạ UVC đều là nhân tạo vì UVC của mặt trời không xuyên qua bầu khí quyển của trái đất. Một số nguồn bức xạ UVC nhân tạo phổ biến là:

• Ánh sáng Laser
• Đèn thủy ngân
• Mỏ hàn
• Hệ thống chiếu sáng UV-C diệt khuẩn

Không phải tất cả các dạng UVC nhân tạo đều như nhau về sự ảnh hưởng đến với con người. Tuy nhiên, để bảo vệ sức khoẻ, việc sử dụng ánh sáng UV khi không có người hoặc giảm thiểu sự tiếp xúc với cơ thể là điều cần thiết.

Đối với hệ thống chiếu sáng UV-C diệt khuẩn, khi được sử dụng đúng cách, được vận hành trong không gian trống bằng cách sử dụng các điều khiển để đảm bảo an toàn, chúng giúp tiêu diệt tới 99,99% mầm bệnh tồn tại trong không khí, nước và trên các bề mặt.

Cần lưu ý rằng, không phải ánh sáng UVC nhân tạo nào cũng có bước sóng như nhau. Trong thường nằm trong khoảng từ 100-280 nm và thay đổi theo từng sản phẩm tuỳ thuộc vào mục đích sử dụng.